Dönemin hükümeti tarafından zarar ettiği gerekçesiyle 1994 yılında kapatılmasına karar verilen ancak işçinin büyük bir direniş göstermesinin ardından sembolik bir rakama yöre halkına devredilen Karabük Demir ve Çelik Fabrikaları (KARDEMİR), bugün ülkenin en büyük sanayi kuruluşları arasında büyüyerek devam ediyor.
Türkiye’nin ilk ağır sanayisi KARDEMİR, Safranbolu ilçesine bağlı Öğlebeli köyünün 13 haneli mahallesi olan Karabük’te 1939 yılında faaliyete başladı.
Aynı yıl belediye, 1941 yılında bucak, 1953’te Zonguldak’a bağlı bir ilçe ve 1995’te Türkiye’nin 78. ili olan Karabük’te, 19 Haziran 1950’de şimdilerde Hak-İş Konfederasyonuna bağlı yaklaşık 50 bin üyeye sahip Özçelik-İş Sendikası kuruldu.
Zaman içinde ülkenin dört bir köşesindeki tersane, liman, baraj, petrokimya tesisi, köprü, spor salonu ve endüstriyel tesislerin proje, imalat ve montajını gerçekleştiren KARDEMİR, bugün ülkenin en büyük kuruluşları arasında yer alan ERDEMİR ve İSDEMİR gibi entegre demir çelik fabrikalarının da kurulmasında rol aldı.
“Fabrikalar Kuran Fabrika” ünvanını alan KARDEMİR, bir okul gibi ağır sanayiye binlerce emekçi kazandırdı, çok sayıda işçiye ekmek kapısı oldu.
Kentte yaşam durdu
Zarar ettiği gerekçesiyle 1994’te kapatılmasına karar verilen KARDEMİR’de çalışan binlerce işçi ve halk, 8 Kasım 1994’te sokaklara inerek büyük bir eylem yaptı.
O gün kentte çocuklar okula gitmedi, esnaf kepenk kapattı, şehre giriş çıkış sağlayan tüm ulaşım durduruldu.
Emekçi işçiler, dönemin Özçelik-İş Sendikası Genel Başkanı merhum Metin Türker’in öncülüğünde 1,5 yıl süren çeşitli eylem ve girişimlerin ardından fabrikalarını 1 lira gibi sembolik bir rakama satın aldı.
Bir süre güçlükle ayakta duran KARDEMİR, 2002 yılından sonra devlet desteğiyle borçlarını ödedi, yatırımlarını yaptı.
Bugün emeğin ve dayanışmanın simgesi olan KARDEMİR, demir yolu rayı, ağır profil ve kalın kangal üretiminde tek milli marka oldu, ülkenin stratejik yatırımlarından biri olan demir yolu tekerini üretti, savunma sanayisine katkılar sundu.
Ürün çeşitliğini genişleterek ülkenin ihtiyaç duyduğu ürünlerin ithalatını azaltan KARDEMİR, yılda 3 milyon ton üretimi olan çelik kalitesini piyasanın ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde artırıyor.
8 Kasım eylemleri, her yıl Karabük’te çeşitli etkinliklerle kutlanıyor.
“KARDEMİR, olmazsa olmazımız”
Hak-İş Genel Başkan Yardımcısı ve KARDEMİR’de örgütlü Özçelik-İş Sendikasının Genel Başkanı Yunus Değirmenci, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ülkenin ilk ağır sanayisi KARDEMİR’in 84 yıllık serüveninde önemli olaylara tanıklık ettiğini söyledi.
Bunlardan birisinin de 29 yıl önceki 8 Kasım eylemi olduğunu belirten Değirmenci, “KARDEMİR bu kentin bucak, ilçe ve il oluşuna şahitlik etti. KARDEMİR, 1989’da 24 bin emekçinin katıldığı ve 137 gün süren greve şahitlik etti. 1994’te kapatılmasına karar verilmesine şahitlik etti. 8 Kasım 1994’te halk sokaklara inerek büyük bir eylem yaptı, buna da şahitlik etti. 1 liraya yöre halkına bırakılmasına da şahitlik etti, ekonomik krizlere de şahitlik etti. KARDEMİR, ülkenin ekonomisine en zor anlarında katkı sağladı, en büyük yatırımların yapılmasına da. Kısacası KARDEMİR, olmazsa olmazımız.” diye konuştu.
